د مـراقبی په بابـت
ګڼ شمیر خلک د روحونو (لطایف) د بیداره کولو او بیا د هغوۍ د طاقتور کولو پرته د مراقبی هڅه کوي. د هغوۍ یا خو مراقبه سر ته نه رسیږي یا شیطانی واردات پیل کیږي. مراقبه د خاصو خلکو کار دی د چا چې نفس پاک او قلب صاف شوی وي. د عامو خلکو مراقبه ناداني ده حتی که د هر ډول ظاهري عبادت په وسیله ترسره شي! د روحونو طاقت یو ځای کول د نور په وسیله او یو ذیعلاقه مقام ته د رسیدلو نوم مراقبه ده. ولایت د نبوت څلویښتمه حصه ده. د نبي هر خوب، هره مراقبه، هر الهام او هره وحی صحيح وي. هغه ته د تصدیق ضرورت نشته. لیکن د ولي په سلو (۱۰۰) کې څلویښت (۴۰) خوبونه، مراقبی او الهامونه صحیح او پاتی غلط وي او د تصدیق لپاره یې باطني علم ته ضرورت شته لکه چې فرمایي:
بے علم نتوان خدا را شناخت
د علم څخه پرته د خدای پیژندل ممکنه ندي
ټولو څخه ادنی مراقبه د قلب له بیداره کیدو وروسته ترسره کیږي کوم چې د ذکرِ قلب څخه بغير ناممکنه ده. د یوی جټکی سره انسان هوش کې راځي. د استخاری ارتباط هم قلب سره دی. له دی څخه وروسته بیا د روح په وسیله مراقبه ترسره کیږي. دری جټکو سره بیرته راتګ ممکنه کیږي. دریمه مراقبه د لطيفه انا او روح په وسیله په مشترک ډول ترسره کیږي. روح هم جبروت پوری د انسان سره یوځای سفر کوي لکه د حضور پاک سره چې جبراییل جبروت پوری تللی وه. داسی خلک په قبرونو کې د خښولو څخه وروسته هم په ځان نه پوهیږي، داسی مراقبه اصحاب کهف باندی راغلی وه چې له (۳۰۰) کلونو څخه زیات وخت په غار کې بیده پاتی شوي وه. په همدی شکل مراقبه چې کله غوث پاک باندی په ځنګل کې وارد شوه نو د هغی سیمی ځایمیشتي ډاکوانو په دی فکر چې مړ شوی دی ویې غوښتل چې خښ یې کړي نو مراقبه په هماغه وخت له منځه ولاړه.
د الله له لوري خاص الهام او د وحی پیژندنه:
کله چې انسان د سینی مخلوقاتو د راویښولو او منور کولو څخه وروسته د تجلیاتو قابل شي نو په دی وخت کې الله له ده سره همکلام کیږي. هسی خو هغه قادرِ مطلق دی په هره وسیله انسان سره مخاطب کیدی شي، لیکن هغه د خپل شناخت لپاره یو خاص طریقه برابره کړی ده ترڅو د هغه دوستان د شیطان د دهوکی څخه خلاص شي.
د هر څه نه مخکی عبارت په سریاني ژبه د سالک پر زړه نازلیږي او د دی عبارت ژباړه هم په هماغه ژبه په نظر راځي د کومی چې دی حامل دی. دا تحریر سپین او ځلانده وي او سترګی پخپل سر بندی او د هغه په نظاره شي. بیا دا تحریر د لطیفه قلب څخه لطیفه سري لوري ته راځي د کوم په وجه چې تحریر لا نور هم ځلانده کیږي. بیا دا تحریر لطیفه اخفی لوري ته راځي، د اخفی څخه اضافي ځلا ترلاسه او پر ژبه راځي او ژبه بی اختیاره دا تحریر لولي. که دا الهام د شیطان له لوري وي نو منوره زړه دا تحریر قابو کوي، که تحریر غښتلی وي نو لطیفه سري یا اخفی دا تحریر ختموي. بالفرض که د لطیفو د کمزورۍ په وجه هغه تحریر ژبی ته راورسید نو په آخر کې، ژبه د هغه ده ویلو مخه نیسي.
پدی شکل الهام خاص ولیانو لپاره دی البته عام ولیانو ته الله تعالی د پرښتو یا روحونو په وسیله پیغام رسوي. او کله چې د خاص الهام د تحریر سره جبرایېل هم راشي نو هغی ته وحی ویل کیږي کومه چې صرف د نبېانو لپاره مخصوص ده.
د ژباړې معلومات
دا ژباړه د ټولنې پر بنسټ ولاړه ده او دقت او د اصلي متن سره مطابقت یقیني کولو لپاره تایید ته اړتیا لري.