انسـان د ازل څخه تر ابـده
کله چې الله د روحونو د تخلیق اراده وکړه نو ویې ویل: کُن، نو بیشمیره روحونه را څرګند شول، الله ته مخامخ او نږدی د نبیانو روحونه، بیا په دویم صف کې د ولیانو روحونه، بیا په دریم صف کې د مومنانو، بیا د هغوۍ څخه شاته د عامو انسانانو روحونه، بیا د لید څخه لری د ښځو روحونه منځته راغلل، بیا د هغوۍ څخه شاته حیواني روحونه، بیا نباتي روحونه او بیا داسی جمادي روحونه چې په هغوۍ کې د حرکت کولو توان هم نه وه را ښکاره شول.
د الله ښي اړخ ته د پرښتو او د هغوۍ څخه وروسته د حورو روحونه موجود وه چې د رب څیره یې و نه شوه لیدلی، له همدی امله پرښتو د رب دیدار ونشو کړی، بیا د هغوۍ څخه وروسته د نوري موؑکلاتو روحونه کوم چې دنیا ته د راتلو څخه وروسته د نبیانو، ولیانو مرسته کوونکي شول. بیا کین لوري ته د جناتو روحونه، د هغوۍ څخه شاته سفلی موکلات، بیا د خبیثانو روحونه کوم چې دنیا ته د راتلو څخه وروسته د ابلیس مرسته کوونکي شول.
ښي او کین اړخ او له دید څخه لری روحونو د رب جلوه و نه لیدله. له همدی کبله جنات، پرښتی او ښځی د رب سره همکلام کیدی شي لیکن دیدار یې نشي کولی.
په کره ارض کې د اور یوه ګوله وه، حکم وشو: یخه شه! وروسته د هغی ټوټی په فضا کې خوری شوی. سپوږمۍ، مریخ، مشتري، دا ځمکه او ستوري ټول د هغی ټوټی دي او لمر هماغه پاتی شوی ګوله ده. په ابتدا کې دا ټوله ځمکه ایره وه. جمادي روحونه پری را نازل شوه چې د دی په وسیله ایره کلکه او ډبری ترینه جوړی شوی. بیا نباتي روحونه پری را نازل شوه د کوم په وسیله چې په ډبرو کې ونی را وټوکیدی. بیا د حیواني روحونو په وسیله څاروي را ښکاره شول.
الله د ټولو روحونو څخه دا هم پوښتلي وه: آیا زه ستاسو رب یم؟ ټولو اقرار وکړ او سجده یې کړی وه یعنی ډبرو او ونو هم سجده کړی وه. (والنجمُ والشجرُ یسجدان) د الرحمن سورت.
بیا الله د روحونو د امتحان لپاره مصنوعي دنیا، مصنوعي لذتونه برابر کړل او ویې ویل: که څوک ددی غوښتونکي وي نو ترلاسه دی کړي. بیشمیره روحونو د الله څخه مخ وګرځاوه او د دنیا په لور یې را ودانګل او دوزخ د دوۍ په مقدر کې ولیکل شو. بیا الله د جنت نظاره ښکاره کړه کومه چې د مخکیني حالت څخه غوره او د اطاعت او بندګۍ لار وه. ګڼ شمیر روحونه هلته مصروف شول، دهغوۍ په تقدیر کې جنت ولیکل شو. زیات شمیر روحونو هیڅ فیصله ونشوه کړی. هغوۍ یې بیا د رحمن او شیطان ترمنڅ کړل. او همدا روحونه دنیا ته د راتګ څخه وروسته ګیر راغلل او بیا چې د چا لاس ته وغورځیدل د هماغه شول. ګڼ شمیر روحونه د الله په جلوه کې مصروف شول، نه دنیا او نه یې جنت طلب کړ، الله د هغوۍ سره مینه کوله او د هغوۍ پر الله مینه راغله. همدی روحونو دنیا ته له راتګ څخه وروسته د الله لپاره دنیا ترک او ځنګلونو کې ځان ته ځای جوړ کړ.
د روحونو د ضرورت او د زړه لګیدلو لپاره یې اتلس زره ډوله مخلوق، شپږزره په اوبو کې، شپږزره په وچه کې، او شپږزره په هوا او آسمان کې را پیدا کړل. بیا الله ۷ ډوله جنتونه او ۷ ډوله دوزخونه جوړ کړل.
د جنتونو نومونه
۱۔ خلد ، ۲۔ دارالسلام، ۳۔ دارالقرار ، ۴۔ عدن، ۵۔ الماويٰ ، ۶۔ نعیم ، ۷۔ فردوس
د دوزخونو نومونه
۱۔ سقر ، ۲۔ سعیر، ۳۔ نطیٰ ، ۴۔ حطمہ، ۵۔ جحیم ، ۶۔ جھنم، ۷۔ ھاويه
پورتني ټول نومونه د سُریانی ژبی دي په کومه چې الله د پرښتو سره مخاطب کیږي.
د ټولو مذهبونو عقیده ده، هر څوک چې الله یې وغواړي دوزخ او یا هم جنت ته لیږلی شي. که له هماغه ځای څخه یې کومه روح دوزخ ته لیږلی وه نو هغه به اعتراض کړی وه چې، ما کومه جرم کړی دی؟ الله به ویل: تا زما څخه مخ وګرځاوه او دنیا دی طلب کړی وه، هغه به ویل: هغه خو صرف په ناپوهۍ کې اقرار وه، عمل خو می پری نه وه کړی! بیا د همدی حجت پوره کولو په خاطر روحونه یې لاندی دی دنیا ته راولیږل.
آدمٴ چاته چې شنکر جی هم ویلی کیږي د جنت له خټی یې د هغه جسم جوړ کړ. بیا د انساني روح سربیره یو څو نور مخلوقات هم په ده کې داخل کړی شول. کله چې د آدمٴ جسم جوړیدلو نو شیطان د حسد له وجی توکلي وه، کوم چې د نامه پر ځای کې پریوتل او د همدی لاړو جراثیم د ده په جسم کې ننوتل. شیطان د جناتو له قوم څخه دی. په یو حدیث کې راغلي چې کله یو انسان پیدا کیږي نو د هغه سره یو شیطان جِن هم پیدا کیږي، جسم خو یواځی د خټو یو مکان دی د کوم په منځ کې چې ۱۶ مخلوقات بند کړی شول، د دی سربیره خناس او څلور مرغان هم پکی اضافه کړی شول.
د آدمٴ کین اړخ پښتۍ څخه د ښځی په شکل کې مواد را ووتل. په دی موادو کې یې روح داخل کړ چې بی بی حوا تری جوړه شوه، بیا یې د جنت څخه راویستل آدم یې په سریلانکا کې او بی بی حوا یې په جده کې راکوزه کړه، چې پدی شکل د آسیایي نژاده خلکو د نسل لړۍ پیل شوه، او له آسمان څخه د پاتی شوي روحونو راتګ په تدریجي ډول پیل شو. د روحونو ښوونی، روزنی او مدارجو لپاره د مذهبونو په صورت مدرسی قایمی شوی او د ازل د ورځی د تقدیر مطابق څوک په کوم مذهب پوری وتړل شوه او ځینې بی مذهبه پاتی شول.
د الله سره مینه لرونکي روحونه هم دی دنیا ته را ولیږل شوه. څوک د مسلمان په کور، څوک د هندوو، څوک د سکهانو او څوک د عیسویانو په کورونو کې دنیا ته راغلل او د خپل مذهب په وسیله یې د الله ترلاسه کولو هڅی پیل کړی، له همدی کبله د هر مذهب خواصو رهبانیت اختیار کړ. ځینې خلک وایي چې په اسلام کې رهبانیت نشته دا غلطه عقیده ده. حضور پاک هم غارِ حرا ته تللو. شیخ عبدالقادر جیلانیؒ، خواجه معین الدین اجمیري، داتا علی هجویري، بري امام، بابا فرید، شهباز قلندرؒ او داسی نورو هم له رهبانیت څخه وروسته لویې مرتبی ترلاسه کړی، او له همدوۍ څخه د دین د اشاعت کار واخیستل شو.
د ژباړې معلومات
دا ژباړه د ټولنې پر بنسټ ولاړه ده او دقت او د اصلي متن سره مطابقت یقیني کولو لپاره تایید ته اړتیا لري.